SEORANG pemimpin kanan PAS
Terengganu pernah meluahkan rasa kurang senangnya terhadap SWOT Analysis yang penulis buat terhadap prestasi PAS Terengganu
dalam menghadapi pilihanraya lalu. Analisa awal itu telah disiarkan oleh
majalah Detik (keluaran khas),
sekitar Mei 1999, iaitu enam bulan sebelum berlangsungnya Pilihan Raya Umum Kesepuluh
itu.
“Analisa hak enta buat ni mudah sangat!”, kata pemimpin itu kepada penulis, sambil
bersembang-sembang politik di ruang tamu pejabat Badan Perhubungan PAS
Terengganu. Nadanya agak sinis, diiringi alunan tawa kecil dengan keyakinan
yang sangat hambar.
Beliau merujuk kepada ulasan
penulis mengenai peluang dan kesempatan yang patut dimanipulasi sepenuhnya oleh
PAS Terengganu. Penulis menggariskan sekurang-kurangnya empat peluang dan
kesempatan itu, iaitu Jiran Kelantan, Krisis Kepimpinan Umno, Kebanjiran Ahli
Umno Menyertai PAS dan Undi Popular.
Berikut dipetik semula
sebahagian daripada tulisan tersebut dalam bab Undi Popular:
“Bagaimana pun pada 1995
perbezaan undi popular naik sedikit kepada 11 peratus apabila undi BN meningkat
kepada 55.42% dan undi PAS dan S46 susut kepada 44.44%. Dengan mengandaikan
undi popular terhadap PAS akan kekal di tahap tersebut, PAS memerlukan hanya
enam peratus peralihan undi untuk menawan Terengganu. Jumlah enam peratus undi
tersebut sudah semestinya didatangkan daripada undi yang sebelum ini berada di
tangan BN.
“Jumlah pemilih berdaftar di
seluruh Terengganu pada 1995 ialah 367,676 orang. Sejumlah 279,715 orang keluar
mengundi. Dengan mengandaikan penambahan yang setara dalam jumlah pemilih,
sekitar 350,000 pemilih di Terengganu dijangka akan mengundi pada pilihan raya
umum akan datang, berdasarkan daftar pemilih 1998.
“Enam peratus daripada jumlah
itu ialah sekitar 21,000 orang. Katakanlah jumlah kerusi yang diharap oleh PAS
untuk dimenangi juga 21. Maka untuk menawan Terengganu, PAS perlu mendapatkan
paling kurang 1,000 orang pengundi yang beralih di setiap DUN berkenaan.”
“Enta ingat sikit 1,000 orang tu! Nak cari mana satu DUN
1,000 orang?”, tanya pemimpin PAS itu lagi. Tidak tergambar walau
sedikit pun pada raut mukanya ketika itu keupayaan PAS memujuk sekitar 1,000
pengundi di setiap DUN, agar ‘Acu Ubah
Sekali’.
Ya, tidak dinafikan angka 1,000
itu agak besar bagi sebuah DUN di Terengganu, yang memiliki hanya sekitar 9,000
hingga 12,000 pengundi sahaja. Dan angka itu pun sebenarnya bukanlah suatu yang
mutlak. Ia hanyalah anggaran kasar yang sengaja diletakkan mengatasi target sebenar,
iaitu sekitar antara 400 hingga 700 sahaja bagi setiap DUN terbabit.
Dalam analisa yang sama juga
penulis banyak mencatatkan soal kekuatan, kelemahan, kesempatan dan juga
ancaman yang harus ditempuhi PAS dalam merealisasikan Terengganu sebagai Kelantan Kedua. Memang, setiap kali
menjelang pilihan raya, kemampuan PAS menawan Terengganu sentiasa menjadi topik
perbincangan hangat.
Secara tradisinya Terengganu
adalah antara negeri paling kuat pengaruh PAS selain Kelantan, Kedah dan
Perlis. Sejak rakyat negeri itu mengenal erti pilihan raya, iaitu seawal tahun
1959, PAS telah membuktikan kemampuannya memenangi hati rakyat Terengganu.
Dalam pilihan raya umum kali pertama selepas negara mencapai kemerdekaan itu,
PAS telah berjaya membentuk kerajaan di Terengganu.
Walau pun kerajaan PAS
Terengganu tumbang pada tahun 1961 dan tidak pernah berupaya meraih kemenangan
untuk kembali berkuasa selepas itu, pengaruh PAS tidak pernah padam. Ia boleh
dianggap sekadar pudar untuk beberapa ketika tertentu, tetapi menyinar kembali
di ketika yang lain. Turun-naik sokongan pengundi terhadap PAS membuatkan para
pemimpin Umno Terengganu tidak pernah jenera
tidur.
Barangkali pengalaman paling
pahit bagi Umno ialah apa yang dialaminya dalam Pilihan Raya Umum 1990. BN
kalah secara total di semua 39 kerusi DUN dan 13 kerusi Parlimen di Kelantan.
Manakala sepuluh kerusi DUN dan dua kerusi Parlimen di Terengganu turut menyaksikan
calon-calon BN tersungkur.
Ekoran kebangkitan semula PAS
di Kelantan itu, banyak pihak meletakkan harapan jirannya Terengganu akan
menyusul segera ditawan oleh PAS. Abdullah Hassan, melalui sebuah akhbar harian
lewat 1991 menganggap kemenangan PAS di Kelantan itu pencetus “Teori Domino”, yang didakwanya bermula
di Pantai Timur. Tarmizi Mohd Jam menyusul pula dengan kupasan politiknya, Teori Domino 1994: Terengganu Selepas
Kelantan, awal 1992.
Lebih kurang pada masa yang
sama juga ditimbulkan Gagasan 3T atau ‘Tahun
Tawan Terengganu’, yang dipelopori ideanya oleh Dewan Pemuda PAS Negeri
Terengganu. Seluruh jentera pilihan raya PAS di Terengganu digerakkan sebegitu
rupa bagi merealisasikan tahun 1994 (atau lebih tepat Pilihan Raya Umum 1995)
sebagai tahun Terengganu ditawan semula oleh PAS. Malangnya nasib masih belum
menyebelahi PAS. Ia menang hanya tujuh kerusi DUN.
Tentu sekali ada punca kenapa
PAS gagal menawan Terengganu. Walau pun pada peringkat awal pengaruh PAS begitu
menyerlah, namun selalunya berakhir dengan sorak-sorai kemenangan BN. Pilihan Raya
Umum 1986 umpamanya, menyaksikan kemuncak kekuatan PAS di Terengganu. Banyak
pihak yakin parti itu berupaya menawan Terengganu, tapi ia hanya mampu
meninggalkan dua batu nesan PAS, di Wakaf Mempelam dan Rhu Rendang. Tiga kerusi
lagi yang dimenangi pada 1982, iaitu Jeram, Batu Burok dan Manir, terlepas.
Dalam mencari sebab-musabab sesuatu
kegagalan, sudah tentu kita tidak dapat lari dari membandingkan dengan pihak
yang memperolehi kejayaan. Sebab itu dalam banyak hal, kekuatan dan kesempatan
yang ada pada PAS Terengganu sering diperbandingkan dengan apa yang ada kepada
PAS Kelantan.
Kemenangan PAS Kelantan pada
1990 berbekalkan hanya sepuluh kerusi yang dimenanginya pada 1986. Sepuluh
daripada kesemua 39 kerusi DUN adalah sedikit melebihi satu perempat sahaja.
Namun, ia mampu menang bergaya pada 1990 apabila gabungannya dengan parti
serpihan Umno, Semangat 46, berjaya menyapu bersih kesemua kerusi di Kelantan.
Penulis sendiri pernah membuat analisa atas kemenangan tersebut, dan
menggariskan tujuh faktor luaran utama yang membantu kemenangan itu.
Faktor-faktor tersebut ialah
Institusi Istana, Pegawai dan Kakitangan Kerajaan, Semangat 46, Kumpulan Islah,
Umno/BN yang bermasalah, Institusi Pondok dan Kuasa Rakyat. Analisa tersebut
pernah disiarkan dalam isu Laporan Khas:
Terengganu Milik Angkatan, terbitan Rangkaian Minda Publishing, pertengahan
1993.
Bagi merealisasikan Terengganu
sebagai ‘Kelantan Kedua’, tidak dapat
tidak faktor-faktor berkenaan, atau mungkin sebahagian besar daripadanya, perlu
diwujudkan. Melihatkan perkembangan politik dan sosial dalam masyarakat
Terengganu menjelang pilihan raya umum lalu, banyak pihak berkeyakinan bahawa
Terengganu bakal menyusuli Kelantan.
Ketika itu PAS Terengganu sudah
memiliki tujuh kerusi iaitu kurang satu untuk menjadi seperempat daripada
keseluruhan 32 kerusi DUN. Namun, secara hakiki PAS sebenarnya telah menguasai
sembilan DUN. Dua kerusi di Parlimen Dungun yang dimenangi oleh BN tanpa
bertanding itu sebenarnya milik PAS, mengambil kira jumlah undi calon BN
Parlimen Dungun di kedua-dua DUN berkenaan adalah lebih kecil daripada undi
yang diperolehi calon Parlimen PAS. Hakikat itu bermakna PAS sudah berbekalkan
lebih seperempat daripada jumlah keseluruhan kerusi DUN Terengganu ketika itu.
Sebahagian para pegawai dan
kakitangan kerajaan pula telah menzahirkan sikap politik masing-masing untuk
sama-sama menjana perubahan. Manakala faktor serpihan Umno pula diambilalih
oleh kemunculan Parti Keadilan Nasional (keADILan), walau pun Semangat 46 telah
berkubur.
Masalah dalaman Umno/BN
sememangnya tidak pernah sendik. Ia
berlaku di Kelantan dan turut sama berlaku di Terengganu. Pergeseran dan
perebutan kuasa sesama mereka seringkali tidak dapat dibendung, sehingga
‘kebusukan’ itu terhidu oleh masyarakat umum. Manakala kekuatan PAS menerusi
institusi pondok di Kelantan telah diimbangi dengan pusat-pusat pengajian Islam
tajaan PAS yang bercambah dengan banyak di serata negeri Terengganu.
Akhir sekali, kuasa rakyat
sebagai penentu perubahan. Faktor ini telah berjaya dimanipulasi dengan baik
melalui penerangan, gerak saraf dan juga khidmat masyarakat yang dihulurkan
oleh PAS Terengganu.
Ada pun faktor-faktor dalaman
yang telah memenangkan PAS di Kelantan dan Terengganu telah sama-sama dimiliki
sejak sekian lama oleh kedua-dua negeri itu. Faktor-faktor tersebut termasuklah
saf kepimpinan yang mantap, institusi pendidikan dan khidmat masyarakat, serta
majlis-majlis ilmu yang mendidik dan mendakwah masyarakat sepanjang masa.
Kini, setelah Teori Domino
dianggap menjadi dan Terengganu telah dapat ditawan, perhatian politik negara
beralih pula kepada negeri-negeri lain yang berpotensi besar untuk dimenangi
oleh PAS. Kalau kemenangan di Terengganu dikira sebagai tempias dari Kelantan,
maka ke mana pulakah tempias itu akan dipercikkan selepas ini?
Berdasarkan keputusan pilihan raya
1999, sekurang-kurangnya tiga negeri berpotensi untuk melihat kemaraan PAS.
Negeri-negeri tersebut ialah Perlis, Kedah dan Pahang. Bahkan dari segi
congakan angka, PAS lebih mudah meletakkan harapan di Perlis dan Pahang,
berbanding negeri tradisinya, Kedah.
Di Perlis, PAS telah memenangi
tiga daripada 15 kerusi DUN, iaitu Guar Sanji dengan majoriti 603 undi,
Sanglang (333) dan Santan (269). Untuk menawan Perlis, PAS memerlukan
sekurang-kurangnya lapan kerusi, iaitu secara simple majority. Selain
daripada tiga yang telah dimenanginya, terdapat tujuh lagi kerusi DUN dimana
PAS tewas dengan jumlah undi kurang daripada 1,000. DUN-DUN tersebut ialah
Simpang Empat (248), Bintong (306), Kayang (331), Sena (544), Mata Ayer (664),
Beseri (819), dan Tambun Tulang (877).
Pengalaman di Kelantan dan
Terengganu mengajar PAS bahawa amat penting bagi Jentera Pilihan raya Negeri
(JPN) untuk menyenaraikan ‘DUN Sasar’, bagi dijadikan tumpuan gerak kerja dan
aktiviti jangka panjang menawan hati para pengundi. DUN Sasar itu kebiasaannya
ditentukan berdasarkan jumlah undi majoriti kekalahan PAS yang paling sedikit.
Berbekalkan kekalahan yang
sedikit (di bawah 1,000 undi) itu, jumlah pengundi sasar yang cuba dipikat
tidaklah begitu membebankan para petugas. Di atas perkiraan itu Perlis
mempunyai potensi yang sangat cerah untuk ditawan.
Negeri kedua, yang sebelum ini
tidak pernah menampakkan potensi secara jelas bagi kemaraan PAS, ialah jiran
Terengganu, iaitu Pahang. Jika pendapat yang mengatakan Teori Domino bermula di
Pantai Timur diambilkira, maka tempias Terengganu sewajarnya terpercik ke
Pahang.
Lebih-lebih lagi jika dinilai
prestasi yang agak memberangsangkan dalam pilihan raya umum lalu. PAS menang
enam daripada keseluruhan 38 kerusi DUN Pahang. DUN-DUN berkenaan ialah Penor,
dengan majoriti 1, 925 undi, Kuala Pahang (1,805), Semantan (1,314), Guai
(523), Jengka (319) dan Tahan (103). Manakala dua lagi DUN yang turut dimenangi
oleh parti-parti Barisan Alternatif, ialah Teriang (DAP) dan Cini (Keadilan).
Dengan jumlah lapan kerusi
sekarang, BA/PAS berpotensi menjadi pembangkang yang kuat, sebelum melangkah
lebih jauh ke arah menawan Pahang. Tambahan pula terdapat 11 kerusi DUN di mana
PAS dan rakan-rakan BA kalah dengan majoriti di bawah 1,000 undi.
Kawasan-kawasan yang ditandingi
PAS ialah Padang Tengku (dengan majoriti hanya 46 undi), Pulau Tawar (763),
Bebar (829), Batu Talam (931), Jelai (952), Beserah (985) dan Cenur (997).
Manakala DAP pula tewas di DUN Teras (119 undi) dan Ketari (231). Begitu juga
dengan Keadilan yang kalah di DUN Benta (268) dan Ceka (321).
Kesemua kawasan yang disebutkan
itu telah membentuk 19 kerusi, iaitu betul-betul separuh daripada jumlah
keseluruhan 38 kerusi DUN Pahang. Manakala tiga DUN lagi, iaitu Luit, Sabai dan
Bera mencatatkan hanya sedikit mengatasi 1,000 undi majoriti. Perkiraan itu
meletakkan Pahang sebagai salah satu negeri berpotensi besar bagi PAS dan
rakan-rakan BA di masa akan datang.
Walau pun Kedah pernah
diletakkan di tempat ketiga selepas Kelantan dan Terengganu, keadaan di negeri
tersebut rupa-rupanya tidaklah semudah yang dijangka. Salah satu faktor utama
kesukaran itu ialah faktor undi bukan Melayu yang agak tinggi. Bahkan, peratus
undi kaum India di Kedah adalah antara yang tertinggi di kalangan negeri-negeri
seluruh negara.
Dalam pilihan raya lalu PAS
berjaya menawan 12 daripada 36 kerusi DUN Kedah. Itu bermakna PAS sudah
bertapak sangat kukuh di satu pertiga negeri Kedah. Ia memerlukan hanya tujuh
kerusi sahaja lagi untuk kemenangan simple majority. Malangnya, daripada
congakan majoriti undi, PAS Kedah perlu bekerja lebih keras berbanding di
Perlis atau Pahang. Terdapat hanya tiga DUN yang mencatatkan majoriti kekalahan
kurang daripada 1,000 undi, iaitu Kota Siputeh (261), Tanjung Seri (440) dan
Pantai Merdeka (504). Manakala bagi empat DUN Sasar yang berikutnya, undi
majoriti mereka adalah hampir 2,000.
Lain pula halnya di Selangor.
Kalau momentum 1999 diambilkira, besar kemungkinan PAS dan rakan-rakan BA mampu
membuat kejutan di negeri tersebut dalam pilihan raya akan datang. Dalam
pilihan raya umum lalu Selangor mencatatkan peralihan undi daripada BN kepada
BA yang paling tinggi dalam negara. Lonjakan peralihan undi itu telah
membuahkan kemenangan manis bagi PAS di empat DUN, iaitu Gombak Setia, Sungai
Besi, Sungai Burung dan Kajang. Manakala DAP pula menang di Bandar Klang dan
Keadilan berjaya menawan Hulu Klang.
Prestasi yang membanggakan di
beberapa negeri yang disebutkan itu, mampu digarap sebagai katalis kepada
penggemblengan tenaga petugas yang lebih tersusun dan mantap ke arah mencapai
cita-cita kemenangan. Bilakah lagi akan datangnya pertolongan Allah dan
kemenangan itu, tidak dapat dipastikan. Namun, apa yang pasti Allah Ta’ala
telah menjanjikan bahawa Islam akan menang, dan demi sesungguhnya Allah Ta’ala
tidak akan memungkiri janji-Nya.
(Artikel
ini adalah Bab 11, Bahagian B: Tanda-tanda Kemenangan, dalam buku 'Masa Untuk
Tok Guru Buktikan - PAS Mampu Pimpin Malaysia', terbitan Penerbitan Pemuda,
Gombak, Ogos 2000)
No comments:
Post a Comment