Oleh: Mohd Nasir Awang
DI ANTARA persoalan utama yang ditekankan oleh Presiden PAS, Dato’ Haji
Fadzil Mohd Noor dalam ucapan dasarnya di muktamar tahunan parti itu beberapa
bulan lalu ialah pelaksanaan dasar penswastaan oleh kerajaan Barisan Nasional
(BN). Sikap PAS dalam hal itu disimpulkan dalam ayat “PAS akan meneliti kembali
polisi penswastaan seperti yang diamalkan hari ini agar tidak bertentangan
dengan konsep ‘Negara Beramanah dan Berkebajikan’”.
Rasanya tidak ada pihak dalam negara ini yang tidak terlibat dengan
pelaksanaan dasar penswastaan itu. Kalau pun tidak sebagai pembuat dasarnya,
sebilangan rakyat mungkin menjadi pelaksananya. Paling tidak, rakyat sebagai
pengguna turut terseret menjadi ‘pembeli’ dasar tersebut.
Dasar penswastaan mula dilaksanakan oleh kerajaan Malaysia pada tahun
1983, dua tahun selepas Dr. Mahathir Mohamad menjadi Perdana Menteri. Antara
matlamat penswastaan yang digariskan ialah untuk mengurangkan beban
perbelanjaan sektor awam yang ditanggung kerajaan. Dikatakan juga, ia bertujuan
meningkatkan profesionalisme, kecekapan dan mutu kerja perkhidmatan yang
disediakan.
Bagi mencapai maksud-maksud tersebut, satu demi satu sektor awam ditukar
wajah. Antaranya, Lembaga Letrik Negara (LLN) menjadi Tenaga Nasional Berhad
(TNB); Jabatan Telekom diswastakan kepada Syarikat Telekom Malaysia Berhad
(STM); Jabatan Perkhidmatan Pos bertukar menjadi Pos Malaysia Berhad; dan
Lembaga Padi dan Beras Negara (LPN) diswastakan sebagai Syarikat Padi Beras Nasional
(Bernas).
Beberapa tugas yang sebelum ini disempurnakan oleh Pihak Berkuasa Tempatan
(PBT) juga turut diagihkan kepada pihak swasta. Umpamanya, pengurusan
pembetungan diserahkan kepada Indah Water Konsortium (IWK). Manakala pengurusan
sisa pepejal di beberapa bandar utama pula diambilalih oleh Alam Flora Sdn Bhd
(Alam Flora).
Kerajaan telah berjaya mencapai tujuannya mengurangkan perbelanjaan
sektor awam. Tetapi hasratnya meningkatkan profesionalisme, kecekapan dan mutu
kerja perkhidmatan-perkhidmatan yang diswastakan itu sentiasa dipersoalkan.
Sedari mula dasar penswastaan dilaksanakan, tidak putus-putus kedengaran
suara-suara keluhan dan bantahan rakyat terhadap pelbagai kesulitan yang
dialami mereka akibat penswastaan. Antaranya melibatkan kenaikan kos yang
terpaksa mereka tanggung. Ada juga yang melibatkan mutu perkhidmatan yang
terlalu mendukacitakan.
Para pengusaha kereta sewa dan teksi sering bersungut mengenai masalah
pemeriksaan kenderaan mereka yang kini diswastakan kepada Pusat Pemeriksaan Kenderaan BerSyarikat Puspakom.
Pernah, pada bulan November 1998 lalu, wakil-wakil persatuan kereta sewa dan
teksi dari tiga negeri Utara dan dua negeri Pantai Timur Semenanjung, iaitu Perlis,
Kedah, Perak, Kelantan dan Terengganu sepakat membentuk Resolusi Baling. Mereka
menegur enam kementerian dan Puspakom yang didakwa sering menimbulkan masalah
kepada kerjaya mereka.
Antara lain, mereka menyebut contoh bagaimana pernah berlaku, kenderaan
mereka yang baru keluar (lulus) dari pusat pemeriksaan Puspakom ditahan oleh
penguatkuasa Jabatan Pengangkutan Jalan (JPJ) dan disaman kerana mengeluarkan
asap tebal. Ertinya, penswastaan pemeriksaan kenderaan gagal menyenangkan
urusan mereka.
Beberapa persatuan nelayan kawasan (PNK) pula membantah cadangan
menswastakan jeti dan pelabuhan perikanan milik Lembaga Kemajuan Ikan Malaysia
(LKIM) di seluruh negara. Mereka bimbang langkah itu akan menyebabkan cukai labuhan
dan lain-lain caj berkaitan pendaratan ikan, yang terpaksa dibayar nelayan selama
ini, akan melambung naik. Keadaan itu dibimbangi akan memaksa kenaikan harga
ikan, yang mana akhirnya akan ditanggung oleh seluruh rakyat.
“Sepatutnya jeti dan pelabuhan berkenaan diserahkan kepada nelayan
terlebih dahulu sebelum ditawarkan kepada pihak ketiga, kerana kompleks
berkenaan dibina untuk kepentingan mereka,” Pengerusi PNK Kuala Terengganu Selatan,
Hassan Ismail dipetik sebagai berkata.
Krisis air di Lembah Klang tahun lalu tercatat sebagai salah satu titik
hitam dalam sejarah penswastaan. Presiden Gabungan Persatuan-Persatuan Pengguna
Malaysia (Fomca), Prof. Hamdan Adnan antara pihak paling lantang menyeru pihak
terbabit di negeri-negeri mempertimbangkan semula rancangan penswastaan bekalan
air demi kepentingan pengguna. Sedangkan di waktu itu, konsesi bekalan air di
Lembah Klang telah diberikan kepada Puncak Niaga Sdn Bhd. Ia dikira gagal
mencapai tahap perkhidmatan yang dijanjikan.
Penswastaan pengurusan pembetungan kepada IWK juga tidak sudah-sudah
dilanda kontroversi. Selain caj pembetungannya yang terlalu tinggi,
perkhidmatannya juga tidak menentu. Akhirnya ia memaksa Kementerian Kewangan
memperkenalkan beberapa syarat baru dalam pengurusan syarikat berkenaan.
Pernah dilaporkan juga dalam akhbar harian bagaimana kira-kira 3,000
penanam padi di kawasan pengairan Projek Kemajuan Terengganu Utara (Ketara) mendakwa
mereka ditindas oleh Bernas yang menguruskan Kompleks Bernas di Bukit Kenak, Jertih.
Pengerusi Persatuan Ketua Tani Ketara, Mohamad Awang Mat berkata, potongan yang
dikenakan oleh Bernas adalah antara 17 hingga 27 peratus bagi setiap tan metrik
padi yang dijual kepada syarikat itu.
Kadar tersebut sangat tinggi berbanding dengan kadar yang dikenakan oleh
pembeli swasta lain. Sedangkan Bernas sebagai syarikat gergasi yang mengambil
alih LPN sepatutnya lebih berkemampuan mengenakan kadar potongan serendah
mungkin untuk membantu para petani.
Akibatnya, sebahagian para petani terpaksa mengupah lori membawa hasil
padi mereka ke kilang-kilang kecil di daerah lain, termasuk ke Kerandang (Setiu),
Bukit Awang (Pasir Puteh) dan Tepoh (Kuala Terengganu) yang dilaporkan
mengenakan potongan serendah 14 peratus sahaja. Manakala rakan mereka yang
lain, mahu tidak mahu, terpaksa merelakan “penindasan” tersebut.
Mei lalu, Majlis Perbandaran Kuantan (MPK) pula meluahkan rasa kecewa
terhadap prestasi perkhidmatan Alam Flora yang menguruskan sisa pepejal di
bandar itu. Ia didakwa bukan sahaja gagal mencapai tahap lebih baik, bahkan
gagal menyamai tahap perkhidmatan yang pernah diberikan MPK sebelum ini. Apa yang
disuarakan MPK itu tentunya bukanlah yang pertama kita dengar mengenai
perkhidmatan Alam Flora.
Contoh-contoh yang disebutkan di atas hanyalah kutipan secara rambang. Puluhan
lagi (ratusan malah!) kes telah berlaku, yang tidak upaya dinyatakan satu-persatu
di sini. Kenaikan caj telefon dan kadar tarif elektrik, lebuh raya bertol,
yuran pengajian yang tinggi di Institusi Pengajian Tinggi Swasta (IPTS), kos
perubatan yang melambung di hospital dan klinik swasta, kenaikan harga beras,
semuanya semakin membebankan kehidupan rakyat.
Apa yang nyata, dasar penswastaan berjaya menidakkan aktiviti dan fungsi
yang pada tradisinya merupakan tanggungjawab kerajaan. Ia kini diserahkan
kepada sektor swasta. Ini membolehkan kerajaan BN berlepas tangan daripada
beberapa masalah yang dihadapi rakyat.
Di masa yang sama, BN telah mengubah sasaran, daripada rakyat mendapat
manfaat sebagai hak, kepada rakyat menjadi pengguna yang perlu membayar. Tanggungjawab
sosial pihak pemerintah telah dilepaskan melalui eksploitasi secara perniagaan.
Kerajaan BN tidak lagi mempunyai sifat ‘beramanah dan berkebajikan’, tetapi
telah dirasuk untuk berfikir secara korporat.
Cadangan PAS untuk mengkaji semula dasar penswastaan menyerlahkan lagi
kepekaan parti itu terhadap permasalahan rakyat. Mengkaji semula tidak
bermaksud memberhentikan semua perkara yang telah pun diswastakan. Segala yang
bermanfaat untuk rakyat tetap akan diteruskan.
Ia bertepatan dengan konsep ‘Negara Beramanah dan Berkebajikan’ yang
terlembaga dalam perjuangan PAS sedari dulu. Itulah konsep yang mengutamakan
kesenangan dan kebajikan rakyat, mengatasi keuntungan kerajaan dan pihak-pihak
berkepentingan.
BN bagaimana pun tidak menampakkan sebarang tanda keinsafan atas
pelaksanaan dasar yang membebankan hidup rakyat itu. Rakyat tentunya tidak
boleh membiarkan kerajaan sebegini terus memerintah dan terus-terusan menyusahkan
mereka. Rakyat ada sebab untuk sama-sama bangkit menolak BN dalam pilihan raya
nanti!
(Artikel ini disiarkan akhbar
Harakah, edisi 2 Ogos 1999 dengan tajuk sama)
No comments:
Post a Comment